Typisch Groningse lekkernij uit Puiflijkse keuken
December is een maand van tradities. Waar de één zich verheugt op Kerstmis, kijkt de ander reikhalzend uit naar de jaarwisseling. Dat laatste geldt zeker voor dorpsgenoot Brugt Peper. In de garage van zijn woning aan de Slink bakt hij elk jaar op oudejaarsdag verse ‘spekdikken’. Een Groningse traditie uit zijn jeugd, die hij graag in ere houdt.
Brugt zag 61 jaar geleden in het Friese Makkinga het levenslicht, maar groeide op in het Groningse Sellingen. „Mijn heit (vader in het Fries, red.) kreeg toen ik 3 jaar oud was een baan als conciërge op het Sellingse gemeentehuis. Afgelopen zomer was ik er voor even terug, tijdens een fietsvakantie in eigen land.”
Kleine pannenkoekjes
Het was in die Groningse jaren dat Brugt bekend raakte met de plaatselijke delicatesse ‘spekdikken’: een soort kleine pannenkoekjes, waarin een stukje vet spek en wat plakjes droge worst worden meegebakken. „Een speciaal wafelijzer zorgt daarbij voor de herkenbare ruitjesstructuur”, legt hij uit. „In Groningen worden ze veelal thuis gebakken, maar er zijn ook verenigingen die de lekkernij verkopen, zoals het Oranjecomité hier een oliebollenactie houdt.”
Kniepertjes
„Naast spekdikken worden in Groningen overigens ook gewoon oliebollen gegeten tijdens de jaarwisseling”, vervolgt Brugt. „Net als kniepertjes.” Die ‘kniepertjes’ zijn er in twee varianten, zo leren we tijdens ons gesprek. „Het kniepertje, als dun rond wafeltje, staat symbool voor het jaar dat ten einde loopt; het uitgerolde jaar. Wordt datzelfde wafeltje na het bakken opgerold dan ontstaat een zogenoemd ‘nieuwjaarsrolletje’. Een rol waarin, volgens oud-Groningse gedachte, de geheimen van het komende jaar verborgen liggen.”
Groningse tradities, Brugt kan er geen genoeg van krijgen. Wilt u zelf ook eens typisch Groningse spekdikken bakken? Volgt u dan het recept hieronder.
———-
Recept spekdikken
Ingrediënten
- 1 kilogram spekdikkenmeel (500 gram roggemeel en 500 gram tarwemeel)
- 500 gram schenkstroop
- 200 gram basterdsuiker
- 200 gram boter
- 3/4 liter volle melk en 1/4 liter lauwwarm water
- 4 of 5 eieren
- 2 theelepels zout
- 300 gram licht gezouten doorregen ontbijtspek
- 2 stuks droge metworst (500 gram)
- 2 eetlepels gemalen anijszaad
- 1 eetlepel kardemomzaad
- 1 theelepel kaneel
Voorbereiding
- Klop de eieren.
- Verwarm de stroop en boter. Meng dit, zodra het mengsel vloeibaar is, met de melk, eieren, basterdsuiker, anijszaad, kardemom en kaneel.
- Voeg nu al roerend het spekdikkenmeel toe, meng het geheel totdat er een stevig beslag ontstaat.
- Laat het beslag bij voorkeur een nacht lang rusten op kamertemperatuur (en dek het af met een natte doek).
- Als het beslag de volgende ochtend te dik is kun je nog wat heet water toevoegen. Het moet echter wel iets dikker zijn dan gewoon pannenkoekenbeslag.
Bakken
- Schep een grote lepel beslag op het verwarmde ijzer (ongeveer twee eetlepels of oliebollenlepels).
- Leg twee of drie plakjes metworst en één of twee plakjes licht gezouten doorregen ontbijtspek op het beslag.
- Licht aanknijpen, en mooi bruin laten bakken, ongeveer een halve minuut. En klaar!
